| dc.description.abstract | Edirne’nin I.Murad tarafından fethi, hem İstanbul’un hem de Balkanların kapısını Türklereaçmıştır. Bütün Osmanlı tarihi boyunca siyasi ve kültürel açılardan kilit roloynayan Edirne, geçmişi Traklara dayanan eski ve önemli bir şehirdir.“Dârü’l-mülk ve Dârü’n-nasr ve’l-meymene” olarak anılan bu kutlu şehir,neredeyse bir asır boyunca payitahtlık yapmasının yanında, tahtını İstanbul’ahediye eden asil bir sultan misali, yüzyıllar boyunca saltanatı ve İstanbul’dakigelişmeleri vakarla seyretmiş, uzun bir dönem ihmal edilmiş, zaman zaman eskişaşalı günlerini hatırlamış, büyük afet ve savaşlar yaşamış ama hep ayaktakalmayı başarabilmiştir.Edirne’ninbaşkentlik vasfı, şehrin havasının, ruhunun, dokusunun, insanının yanı sıraedebiyatının da içine sinmiştir. Osmanlı’nın medeniyet merkezi olan bu şehir,yüzyıllar boyu devam eden bir süreçte tesis edilen ve başarıyla işletileneğitim ve kültür merkezleri, sanat eserleri, tabi güzellikleri ve edebîzenginliği dolayısıyla kendine has bir hüviyet taşımaktadır. Bu hüviyette,Edirne’nin Osmanlı tarihi boyunca bir cazibe merkezi olarak kalmayısürdürebilmesinin önemi büyüktür. Bu özel şehir devleti ilgilendirenhadiselere, sayısız Balkan ve Avrupa seferlerine, eğlencelere, sürek avlarınave padişah ziyaretlerine sahne olması gibi nedenlerle, bir kısmı zaten Edirneliolan şairleri kendine çekmeyi başarmıştır. Divan şairleri kimi zamanpadişahların gözüne girmek kimi zaman da şehre duydukları ilgi ve sevginintezahürü olarak Edirne hakkında çok sayıda güzel manzume yazmışlardır.Asırlariçerisinde bir Edirne yolculuğu yaptırmak için Müberra Gürgendereli tarafındanhazırlanan eser, Çantay kitabevi tarafından “Osmanlı Dönemi Şiirinde Edirne”ismiyle basılmıştır.Kitabın birincibölümü, “Şiirlerde Edirne” başlığını taşımaktadır. Bu bölümde Divan şiirindeEdirne, Divan şiirinde Edirne ile ilgili benzetmeler ve padişahların Edirne’yegelişleri üzerine yazılan şiirler anlatılmıştır.Kitabın ikincibölümü, “Şiirlerde Edirne’de Tabiat ve İklim” başlığını taşımaktadır. Bubölümde Edirne’nin nehirleri, havası, mevsimleri, toprağı, bahçeleri,meyveleri, gülü ve bülbülü incelenmiştir.Kitabın üçüncübölümü, “Şiirlerde Edirne’de Sosyal Hayat” başlığını taşımaktadır. Bu bölümdeEdirne’de eğlence hayatı, şarap, şarapçılık, Edirne’nin mesire yerleri,hediyelikleri, meşhur yiyecekleri, salgın hastalıkları, Edirne insanı, Edirnegüzelleri, sürgün yeri olarak Edirne ele alınmıştır.Kitabındördüncü bölümü, “Şiirlerde Edirne’de Medeniyet” başlığını taşımaktadır. Bubölümde Edirne kalesi, Edirne’nin sarayları, evleri, yolları, camileri,darüşşifası, çeşmeleri, köprüleri, hamamları, çarşıları, tekkeleri, türbeleri,semtleri, beldeleri ifade edilmiştir.Kitabın beşincibölümü “Şiirlerde Edirne’nin Diğer Şehirlerle Mukayesesi” başlığınıtaşımaktadır. Bu bölümde Edirne’nin İstanbul, Bursa, Mısır, Şam, İsfahan,Bağdat ile karşılaştırması yapılmıştır.Kitabın altıncıbölümü “Edirne’de Geçen Hikâyeler” başlığını taşımaktadır. Bu bölümde Atâyî’ninHeft-Hân’ı, Edirneli Nâtık’ın Tuhfetü’l-Haremeyn’i, EnderunluFâzıl’ın Defter-i Aşk’ı, Maşi-zâde Fikrî Çelebi’nin Ebkâr-ı Efkâr’ıve Nâbî’nin divanında yer alan küçük bir mesnevi yer almaktadır.Kitabın yedincibölümü “Metinler” başlığını taşımaktadır. Bu bölümde Edirne hakkında yazılankasideler, gazeller, mesneviler, murabbalar, bendler, beyitler bulunmaktadır.Edirne hakkındayazılmış manzumelerin tespiti, incelenmesi ve yorumlanması neticesinde ortaya çıkanbu çalışma; tarihî başkent Edirne’nin şiir ve kültür tarihine yapılmışpanoramik bir yolculuk niteliği taşımaktadır. Bu yolculukla Edirne kültürü,“şehir-şiir” ilişkisi bağlamında değerlendirilmiş, şehrin kültür tarihi divanşairlerinin gözünden yorumlanmaya çalışılmıştır. | en_US |
