TÜRKİYE'DE SAĞLIK HARCAMALARI İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ

Abstract

Sağlık, ekonomik büyümenin lokomotifi olup, yoksulluk ve eşitsizlik gibi sorunları azaltmada önemli bir role sahiptir. Sağlık hizmetlerinin gelişimi için yapılan sağlık harcamaları, beşeri sermayeyi geliştirerek ekonomik büyümeye katkı yapmakta ve aynı zamanda ekonomik büyümenin gelişimi beşeri sermaye yatırımlarına taşınarak zincirleme bir büyüme sağlanabilmektedir. Bu önemden hareketle, bu çalışmanın amacı sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi Türkiye özelinde analiz etmektir. Analiz 2006:Q1-2016:Q2 dönemi için Johansen Eşbütünleşme Analizi, Hata Düzeltme Modeli (VECM), Granger Nedensellik Testi ile VAR modeline dayalı Etki-Tepki Fonksiyonları ve Varyans Ayrıştırma yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Çalışmanın genel sonuçlarına göre ekonomik büyüme ile sağlık harcamaları arasında uzun dönem ilişki bulunmuştur. Bu ilişkinin nedensellik testine göre ise çift yönlü bir ilişki saptanmış olup ekonomik büyüme ile sağlık harcamaları arasında karşılıklı bir etkileşim bulunmaktadır.

Health is the locomotive of economic growth and plays an important role in reducing problems such as poverty and inequality. Health expenditures made for the development of health services contribute to economic growth by developing human capital, and at the same time, a chain growth can be ensured as the progress of economic growth is transferred to investment in human capital. From this viewpoint, the aim of this paper is to analyze the relation between health expenditures and economic growth in Turkey. Johansen Co-integration Analysis, VECM, Granger Causality Test, Impulse-Response Functions based on VAR model and Variance Decomposition methods are used in this study for the period of 2006:Q1-2016:Q2. According to the overall study results, there is a long-term relation between health expenditures and economic growth. The causality test of this relation is bidirectional, and there is a mutual interaction between health expenditures and economic growth.