THE EVALUATION OF ORGANIZATIONAL COMMITMENT IN HEALTH EMPLOYEES

Abstract

Örgütsel bağlılık bireyin örgüte duyduğu psikolojik bağlılık olup, bireysel ve örgütsel başarı için esastır. Çalışanların örgütsel bağlılığını örgütsel bağlılığın üç boyutu olan duygusal, devamlılık ve normatif bağlılık düzeylerine göre değerlendirmek anlamlı olmaktadır. Araştırma, sağlık çalışanlarının üç boyut ekseninde örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemek ve örgütsel bağlılık üzerine sosyo-demografik özelliklerin etkilerini değerlendirmek amacıyla yapıldı. Yöntem: Araştırma, Türkiyede Tekirdağ Devlet Hastanesinde 2013 yılı Ocak ayında yapılmış olup, tanımlayıcı ve çıkarımsal niteliktedir. Veriler anket yöntemi ile toplandı ve ankette beşli Likert ölçeği kullanıldı. Anket, birinci bölümde Meyer ve Allen tarafından geliştirilen duygusal, devamlılık ve normatif bağlılığı ölçmek için “örgütsel bağlılık ölçeği” ve ikinci bölümde çalışanların sosyo-demografik özellikleri olmak üzere iki bölümden oluştu. Araştırma için ilgili hastane yöneticisinden izin alındı. Çalışanlara araştırma hakkında bilgi verilerek gönüllü olarak araştırmaya katılmaları sağlandı. Tesadüfi örnekleme yöntemiyle, 660 çalışandan oluşan araştırma evreninden örneklem seçildi ve eksiksiz yanıtlanan 272 anket değerlendirmeye alındı. Verilerin analizinde SPSS for Windows 17.0 paket programı kapsamında bağımsız örneklerde T testi, Tek yönlü Varyans Analizi, Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H Testi uygulandı. Farklılıkların tespitinde Scheffe ve Dunnetts C çoklu karşılaştırma testlerinden yararlanıldı. Değişkenler arasındaki ilişki korelasyon analizi ile test edildi. Bulgular %95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi. Bulgular: Araştırmada çalışanların çoğunluğunun ebe-hemşire, orta yaş aralığında, eğitim düzeyinin yüksek, deneyimli ve kıdemli olduğu görüldü. Çalışanların örgütsel bağlılıkları incelendiğinde; ortalama olarak duygusal bağlılığı (3.541±0.978) yüksek, devamlılık bağlılığı (3.309 ± 0.713) orta, normatif bağlılığı (3.432 ± 0.672) yüksek düzeyde bulundu. Örgütsel bağlılık boyutları ile çalışanların unvanı, cinsiyeti, yaşı, eğitimi, mesleki deneyimi, hastane deneyimi, çalışma şekli ve çalıştıkları birim arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulundu (p<0.05). Doktorların ve ebe-hemşirelerin devamlılık ve normatif bağlılığı idari memurlardan yüksek belirlendi. Erkek çalışanların duygusal ve normatif bağlılık düzeyleri kadın çalışanlardan yüksek; devamlılık bağlılıkları ise düşük bulundu. Yaşa göre, 31-40 yaş ve 41-50 yaş çalışanların duygusal ve devamlılık bağlılığı, 21-30 yaştakilerden; 41-50 yaş çalı- şanların normatif bağlılığı, 21-30 ve 31-40 yaştakilerden yüksek belirlendi. Duygusal, devamlılık ve normatif bağlılığı en yüksek grup 41-50 yaş çalışanlardı. Önlisans, lisans, tıpta uzmanlık veya doktora mezunu çalışanların duygusal bağlılığı, lise ve dengi okul mezunu çalışanlardan yüksek bulundu. Tıpta uzmanlık veya doktora mezunu çalışanların devamlılık ve normatif bağlılığı, lisans, lise ve dengi okul mezunu çalışanlardan yüksek; önlisans mezunu çalışanların devam bağlılığı, lisans mezunu çalışanlardan yüksek belirlendi. Çalışanların eğitim düzeyinin örgütsel bağlılık açısından önemli olduğu görüldü. Mesleki deneyimi 6-10, 11-15 ve 16-20 yıl olan çalışanların duygusal bağ- lılığı ve mesleki deneyimi 6-10, 11-15, 16-20 yıl ve 21 ve üstü olan çalışanların devamlılık bağlılığı, mesleki deneyimi 1-5 yıl olan çalışanlardan yüksek bulundu. Mesleki deneyimi 16-20 yıl ile 21 ve üstü olan çalışanların normatif bağlılığı, 6-10 yıl olan çalışanlardan; mesleki deneyimi 21 ve üstü olan çalışanların normatif bağlılığı, 11-15 yıl olan çalışanlardan yüksek belirlendi. Mesleki deneyimi 5 yıldan az olan çalışanların diğerlerine göre örgütsel bağlılığı en düşüktü. Hastane kıdemi; 11-15 yıl olan çalışanların duygusal, devamlılık ve normatif bağlılığı, 1-5 ve 6-10 yıl olan çalışanlardan; hastane kıdemi 1-5 yıl olan çalışanların normatif bağlılığı, 6-10 yıl çalışanlardan yüksek bulundu. Sürekli gündüz mesai şeklinde çalışanların duygusal bağlılığı, vardiya usulü dönüşümlü çalışanlardan yüksek, gündüz mesai ve ara sıra nöbet şeklinde çalışanlardan düşük tespit edildi. Sürekli gece vardiyası yada gece nöbeti, gündüz mesai ve ara sıra nöbet şeklinde çalışanların devamlılık bağlılı- ğı, sürekli gündüz mesai şeklinde çalışanlardan yüksek tespit edildi. Sürekli gündüz mesai şeklinde çalışanların normatif bağlılığı, vardiya usulü dönüşümlü, sürekli gece vardiyası yada gece nöbeti şeklinde çalışanlardan yüksek belirlendi. Poliklinikte çalışanların duygusal bağlılığı, ameliyathanede, cerrahi klinikte, dahili klinikte, yoğun bakımda, laboratuarda, acilde, idarede ve diğer birimlerde çalışanlardan yüksek bulundu. Yoğun bakımda çalışanların devamlılık bağlılığı, ameliyathanede, cerrahi klinikte, dahili klinikte, radyolojide, idarede ve diğer birimlerde çalışanlardan yüksek tespit edildi. Poliklinikte çalışanların normatif bağlılığı, ameliyathanede, cerrahi klinikte, yoğun bakımda, laboratuarda, acilde ve idarede çalışanlardan yüksek belirlendi. Dahili klinikte çalışanların normatif bağlılığı, yoğun bakımda ve idarede çalışanlardan yüksek tespit edildi. Örgütsel bağlılık boyutları ile çalışanların medeni durumu arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmadı (p>0.05). Araştırmada devamlılık bağlılığı ile duygusal bağlılık, normatif bağlılık ile duygusal bağlılık ve normatif bağlılık ile devam bağlılığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki ve etkileşim oldu- ğu belirlendi. Devamlılık bağlılığı arttıkça duygusal bağlılık ve normatif bağlılık arttıkça duygusal bağlılık ile devamlılık bağlılığı artmaktadır. Sonuç: Sağlık çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeyini sosyo-demografik özelliklerin etkilediği belirlendi. Çalışanların isteyerek örgütte çalışmayı sürdürmelerine yönelik önlemler alınmalı ve eğitim programları düzenlenmelidir. Araştırmanın benzer araştırmalara yön vereceği ve örgütsel bağlılık konusunda sağlık yöneticilerinin kararlarına destek olacağı tahmin edilmektedir.

Organizational commitment is the psychological commitment of an individual to an organization and is essential for organizational success. This study aimed to determine the level of organizational commitment in health employees and to evaluate the effects of sociodemographic characteristics on organizational commitment. This cross-sectional and descriptive study was conducted at the Tekirdag State Hospital in Turkey in January 2013. Data was collected using the survey method. A study sample of 660 employees was selected with the random sampling method and 272 questionnaires with no missing data were evaluated. The SPSS for Windows 17.0 software was used in order to analyze data. When we examined the organizational commitment of employees, we found that emotional commitment was high on average, continuity commitment was moderate, and normative commitment was high. Dimensions of organizational commitment showed significant differences according to employees’ titles, gender, age, education, job experience, hospital experience, type of working, and the units they work at. Male employees had higher levels of emotional and normative commitment and lower levels of continuity commitment than females. It was determined that sociodemographic characteristics affected the level of organizational commitment in health employees. It is assumed that this study will guide similar research and will support health managers’ decisions regarding organizational commitment.