Yenilenebilir Enerji, Büyüme ve Çevre İlişkisi: Türkiye Örneği

Abstract

Türkiye, üretimde kullandığı enerjinin çok büyük bir kısmını ithal etmektedir. Başka bir deyişle Türkiye, enerji açısından yabancı kaynaklara bağımlı bir ülkedir. Enerjide dışa bağımlı olmanın etkileri ekonomik büyüme, cari açık ve enerji arz güvenliği gibi konularda da görülmektedir. Buradan hareketle çalışmamızda yenilenebilir enerji kaynaklarının etkileri hem ekonomik büyüme, cari açık ve enerji arz güvenliği açısından hem de çevresel etkiler bakımından incelenmiştir. Çalışmamızın amacı, 1972-2015 dönemini için kişi başına doğa üzerindeki reel baskı, kişi başı reel GSYH, kişi başı GSYH'nın karesi, finansal gelişme, dışa açıklık ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerjinin toplam enerjiye oranı değişkenleri arasındaki kısa ve uzun dönem dinamikleri analiz etmektir. Yöntem olarak ise Johansen ve ARDL eşbütünleşme testlerinin yanı sıra varyans ayrıştırma analizi kullanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki uzun dönem ilişki karşılaştırılmalı olarak test edilmiştir. Yapmış olduğumuz çalışma, doğa üzerindeki reel baskıya en fazla sebebiyet veren değişkenin kişi başına reel GSYH olduğunu göstermektedir. Yenilenebilir enerji ise doğa üzerindeki reel baskının azaltılmasında önemli bir değişken olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin kendi enerjisini üretecek imkâna sahip olması ve dolayısıyla enerji ithalatının önüne geçmesi ile birlikte yenilenebilir enerjinin ekonomi üzerindeki katkısının büyüyeceği kanaatindeyiz. Buradan hareketle, sürdürülebilir bir büyümede yenilenebilir enerjinin hem ekonomik açıdan hem de çevreye verilen zararın azaltılması bakımından büyük önem taşıdığı görüşünü savunmaktayız. Ayrıca Türkiye'nin kendi enerjisini ürettiği bir durumda, dışardan gelebilecek krizler veya dış şokların ekonomiye verdiği zararı da azaltacağını düşünmekteyiz. Bu bakımdan Türkiye'de verimi yüksek yenilenebilir enerji kaynaklarına uzun dönemli yatırımların yapılmasını savunmaktayız.

Turkey imports a very large portion of the energy used in production. In other words, Turkey is a country dependent on foreign supplies in terms of energy. The effects of external dependence on energy are also seen in economic growth, current account deficit and energy supply security issues. In this context, this study examines the effects of renewable energy sources both in terms of economic growth, current account deficit and energy supply security and environmental impacts. The aim of our study is to analyze the short and long term dynamics between real pressure on nature, real GDP per capita, square of GDP per capita, financial development, openness and the ratio of energy obtained from renewable energy sources to total energy for the period 1972-2015. Variance decomposition analysis is used in addition to Johansen and ARDL cointegration tests. In addition, the long-term relationship between the variables is tested comparatively. Our study shows that financial development is the variable that causes the most real pressure on nature. In contrast to financial development, renewable energy is an important variable in reducing real pressure on nature. Moreover, the impact of renewable energy on financial development and GDP is low. We believe that Turkey can produce its own energy and thus renewable energy will contribute more to the economy as Turkey curbs its energy imports. From this point of view, we advocate that renewable energy is of great importance both in economic terms and in reducing environmental damage in sustainable growth. Also we believe that it will reduce the damage of possible crisis or external shocks from the outside in a situation where Turkey produces its own energy. In this regard, we advocate the making of long-term investment in the high efficient renewable energy sources in Turkey.