TÜKETiCiLERiN PLANSIZ SATIN ALMA KARARLARI ÜZERiNDE TÜKETİCİ ÖZELLİKLERİNİN VE MAĞAZA ATMOSFERİNİN ROLÜ

Abstract

Plansız satın almanın çoğunluklabelli bir uyarıcıya bağlı olarak satın alma noktasında alışveriş ortamı ve tüketicininkişisel özellikleri sonucunda oluştuğu görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’deki tüketicilerin plansız satın almakararları ve bu kararlarına etki eden farklı faktörlerin incelenmesidir. Konu kapsamında etkisi olduğu düşünülenfaktörler iki ana gruba ayrılmıştır. Buna göre, tüketici özellikleriyle ilgili ve satın alma çevresi özellikleriyle ilgilifaktörlerin tüketicilerin plansız satın alma kararları üzerindeki etkileridetaylı bir şekilde değerlendirilmiştir. Araştırmanınamacına uygun olarak çeşitli değişken gruplarının, katılımcıların plansız satınalma kararlarını etkileme derecesi çoklu regresyon analiziyle irdelenmiştir. Araştırmaverilerinin analizinde, güvenirlilik ve geçerlilik analizi, t-testi ve varyansanalizi kullanılmıştır. Araştırmada, tanımlayıcıaraştırma modeli çerçevesinde anket yöntemi ile veri toplanmış ve anket formuİstanbul ilinde ikamet eden cevaplayıcılara yüz yüze uygulanmıştır.Neticede, araştıma modeli ve hipotezlerdoğrultusunda tüketici özellikleri ile ilgili değişkenlerden: Satın alma tarzıve kredi kartı kullanımı, plansız satın alma kararı üzerinde istatiksel açıdananlamlı etki gösterirken, mağaza atmosferi ile ilgili değişkenlerden mağaza düzenideğişkeninin etkisi anlamlı çıkmıştır. Uygulanan varyans analizi sonucundatüketicilerin plansız satın alma kararlarının cinsiyet açısından farklılıkgösterdiği saptanmıştır.