KAZAK TÜRKÇESİ VE TÜRKİYE TÜRKÇESİ ATASÖZLERİNDEKİ İYİ, KÖTÜ KAVRAMLARININ KARŞILAŞTIRMALI BİÇİMDE İNCELENMESİ

Abstract

Atasözleri, milletlerin ortak düşünce ve davranış biçimlerini, toplumsal ve ahlaki kurallarını, gelenek ve göreneklerini yansıtır. Sahip oldukları nitelikler bakımından atasözlerinin benzerlik ya da farklılıklarına göre çeşitli tasnifleri yapılır. Atasözlerinin taşıdıkları yargıların özelliklerinden hareketle bir kısmının ahlaki amaçlar gözettiği ifade edilebilir; dolayısıyla her milletin kendi düşünce yapısına, tecrübelerine dayanarak öğütler veren atasözleri vardır. Bu sayede insanlar neleri yapıp neleri yapmamaları, hangi özelliklere sahip olmaları, nelere dikkat etmeleri, nelerden uzak durmaları konularında uyarılırlar. Bir toplum içinde insanların uymak zorunda oldukları davranış biçimlerini oluşturan ahlak kuralları, iyi ve kötü kavramları ile ilişkilidir. Bu makalede Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinin ahlakla ilgili iyi, kötü kavramları açısından karşılaştırmalı bir biçimde ele alınması, bu yönlerden bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Bunun için genel anlamda iyi ve kötü kavramlarının ne ifade ettiğine değinilmiş, çeşitli atasözleri incelenerek bu kavramlarla ilgili konular örneklerle açıklanmıştır. İlgili kişilere de yardımcı bir kaynak olması açısından Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinde iyi, kötü kavramlarının ne şekilde yer aldığı ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu sayede iki kardeş halkın bu kavramlardan anladıkları şeyler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar hakkında bilgi vermek hedeflenmiştir. Makalede ele alınan Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinin kavram ve semantik açıdan büyük ölçüde aynı olmakla birlikte çeşitli nedenlerle bazı farklılıklar arz ettikleri tespit edilmiştir

The proverbs reflect the similar ways of thinking, behaviors, social and moral rules and traditions of the nations as well as the differences between them. Some classifications are made basing on the similarities or on the differences between the proverbs. It can be said that some proverbs have the purpose of teaching moral values considering what they express; therefore there are proverbs that convey moral values depending on the mentality and the experiences of each nation. In this way, the people are informed about what they should and should not do, what they should beware of and what they should avoid. The moral principles which consist the ways of behaviors that the people in a society should conform are linked with the concepts of the good and the bad. The aim of this article is to compare the concepts of the good and the bad in the proverbs of Kazakh Turkish and Turkish. In order to do that, the concepts of the good and the bad are discussed and some proverbs about these concepts are analyzed. A comparative analysis on how the concepts of good and bad appear in the proverbs of Kazakh Turkish and Turkish is made to be used as a source. The similarities and the differences between the concepts in two Turkic folks are discussed. It is found out that the proverbs of the Kazakh Turkish and Turkish share the same properties to a large extent in terms of semantics and in terms of concepts and it is also found that there are some differences due to various reasons