Gemi acentesi ücret tarifesi ve buna aykırılığın yaptırımı

Abstract

Acentelik kavramı ve acentenin tabi olduğu esaslar Türk Ticaret Kanunu’nda ayrıntılı olarak yer almaktadır. Kanunda; taşıma, deniz ticareti, sigorta, turizm gibi alanlara ilişkin özel düzenlemelerin saklı olduğu belirtilmektedir. Deniz ticaretinin nevi şahsına münhasır özelliğinden dolayı, denizcilikle ilgili önemli faaliyetler icra eden gemi acenteleri hakkında muhtelif tarihlerde özel düzenlemeler yapılmıştır. Gemi acenteleri en son 5/3/2012 tarihli Yönetmelikle düzenlenmiştir. Yönetmelikte, gemi acenteleri tanımlandıktan sonra, acentelerin yeterlik şartları, izin belgeleri ve hizmet esasları belirlenmiştir. Yapılan düzenlemede ayrıca gemi acentelerin uygulamak zorunda oldukları ücretler ve buna uyulmamasının yaptırımları belirlenmiştir. Ücrete dair bu düzenleme, büyük ölçekli acenteler bakımından bir avantaj olarak görülebilirken, küçük ve orta ölçekli gemi acentelerini ise menfi yönde etkilemiştir. Zira, küçük çaplı acenteler taban fiyat tarifesi üzerinden hizmet vermek istediğinde, diğer acentelerle rekabet edemedikleri için müşteri kaybetmektedirler. Taban fiyata uymamaları halinde ise cezai yaptırım ile karşılaşmaktadırlar. Bunu aşmak için acenteler uygulamada, gerçekte düşük fiyat uygulamakta, ancak suni bir takım fatura ve işlemlerle aldıkları ücreti tarifeye uygun hale getirmeye çalışmaktadırlar. Konunun önemi ve özelliği dolayısıyla bu çalışmada, gemi acente ücretlerine dair hukuki düzenlemeler incelenmekte, ücret tarifesinin niteliği, ücret tarifesine uyulmamasının yaptırımları ve yaptırımlara karşı itiraz yolları açıklanmaktadır.

The concept of agency and the principles by which the agent is governed are included in detail in the Turkish Commercial Code. In the Code it has also been specified that there are special regulations in the law concerning the fields such as transportation, maritime trade, insurance and tourism. Due to the unique characteristics of the maritime trade, special arrangements have been made at various dates regarding the ship agents carrying out important activities related to navigation. An arrangement has recently been made regarding the ship agents by the latest bylaw dated 5/3/2012. After the ship agents are defined, the principles related to the requirements for qualification, permit certificates and services of the ship agents have been determined in the said Regulation. The prices, which should be applied by the ship agents and the sanctions to be imposed if the said requirement is not fulfilled have also been determined in the Regulation so issued. Whilst this regulation related to prices may be deemed as an advantage on the part of large scaled agents, affected adversely the small and medium sized ship agents. As a matter of fact, the small sized agents lose their customers if they want to render service based on the minimum price tariff since they cannot compete with the other agents. If they fail to comply with the minimum price, then they are subject to penal sanction. In order to cope with this problem, the agents apply low price in fact however, try to arrange this price to comply with the tariff, through obtaining false invoices and carrying out false transactions. Due to the importance and nature of the subject, the legal regulations concerning the ship agent's fees, nature of the price tariff, sanctions to be imposed in case of failure in complying with the price tariff and the means of objection to such sanctions are explained in this study.