1919 PARİS KONFERANSI VE ERMENİLER

Abstract

I. Dünya Savaşı’nda Almanya’nın yanında yer alan Osmanlı Devleti, İtilaf devletlerine karşı birçok cephede mücadele etmişti. 4 yıl süren savaş sonrasında mağlubiyet yaşayan devlet, Mondros Mütarekesi’ni imzalayarak savaştan çekilmişti. Son derece ağır hükümler içeren mütareke, bir ateşkesten ziyade teslimiyet belgesi şeklindeydi. Mütareke maddeleri incelendiğinde Osmanlı Devleti’nin olası bir saldırı karşısında tamamen savunmasız bırakılmak istendiği fikri oluşmaktaydı. Mütareke’nin imzasından sonra İstanbul ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerine asker çıkaran İtilaf devletleri, asıl hedeflerine ulaşmak için Paris’te bir konferans toplamaya karar vermişlerdi. Konferans’ta Osmanlı Devleti’ne ait toprakların taksimi edilmesi ve Anadolu’da büyük devletlerin himayesinde yeni devletlerin kurulması planlanmıştı. Ermeni taleplerinin ön plana çıktığı konferansta, Doğu’da Karadeniz ve Akdeniz’e açılımı olan büyük bir Ermenistan kurulması kararlaştırılmıştı. Fakat Ermeni Devleti’nin kurulması kadar önemli olan bir diğer konu, bu devletin hangi Batılı devlet himayesinde olacağıydı. İngiltere ve Fransa, Ermenistan için Amerika’nın mandater devlet olmasında ısrarcıydı ancak Amerika’nın Ermeni iddiaları konusunda kaygıları vardı. Diğer taraftan mandaterlik konusunda Amerikan kamuoyu da görmezden gelinemezdi. Bu çalışmada, Ermeni Devleti’nin kurulması yolunda Paris Konferansı döneminde ortaya atılan Ermeni iddiaları ile konferansa katılan devletlerin Ermenilere yaklaşımı aktarılmaya çalışılacaktır.

The Ottoman Empire, which take sides with Germany during World War I, fought against the Allied Powers on many fronts. After the war that lasted for four years, the state signed the Mondros Armistice and withdrew from the war. The armistice, which contained extremely heavy clauses, was in the form of a document of surrender rather than an armistice. When the armistice articles were examined, the idea was that the Ottoman Empire was wanted to be left completely vulnerable to a possible attack. After the armistice’s signature, the Allied Powers, which deployed troops to Istanbul and various regions of Anatolia, decided to convene a conference in Paris in order to achieve their primary purpose. At the conference, it was planned to divide the lands belonging to the Ottoman Empire and to establish new states under the auspices of the great states in Anatolia. At the conference, where Armenian demands came to the forefront, it was decided to establish a large Armenia in the East with an opening to the Black Sea and the Mediterranean. But another issue as important as the establishment of the Armenian State was which Western state would be under the protection of this state. Britain and France insisted that the United States be the mandatory state for Armenia, but America was concerned about Armenian claims. On the other hand, the American public opinion could not be ignored about the mandate. In this study, the Armenian claims made during the Paris Conference on the way to the establishment of the Armenian State and the approach of the participating states to the Armenians will be tried to be explained.