Tevfik Fikret ve Cenab Şahabeddin'in şiirlerinde manzara

Abstract

Bu çalışma, Servet-i Fünûn edebiyatının Türk şiirinde manzara algısının yer edinmesindeki rolünü, Tevfik Fikret ve Cenab Şahabeddin'in şiirleri üzerinden gösterme amacını taşımaktadır. Tabiat tasvirleri romantizmin etkisiyle, öne çıkan şahsiyetlerinin Abdühak Hâmid Tarhan ve Recaizâde Mahmud Ekrem olduğu Tanzimat dönemi ikinci nesilden itibaren Türk şiirinde geniş bir şekilde yer almaya başlasa da bu tasvirlerde sınırları bir görüş alanına sığacak şekilde belirlenmiş bütünlüğe sahip bir manzara algısı gözetilmemiştir. Bu şekilde bir manzara algısı şiirlerde, parnasizmin öğrenildiği ve resim sanatının yoğun bir ilgi gördüğü Servet-i Fünûn döneminin şairleri aracılığıyla yer edinmeye başlamıştır. Manzara algısına dair ayrıt edici özellikler, Batı resim sanatının ve şiirinin manzarayla kurduğu ilişki üzerinden belirginleşmiştir. Perspektifle manzara algısını yansıtmayı mümkün kılan Batı resminin ve şiirin manzaralara karşı yaklaşımını belirleyen Batı edebiyatı akımlarının çalışmada bu ilişki içinde aktarılmasından sonra Türk resmine ve Türk şiirine etkileri üzerinde durulacaktır. Ardından Tevfik Fikret ve Cenab Şahabeddin'in şiir anlayışlarındaki manzara ilgisine değinildikten sonra, onların gerek perspektif bilgisiyle gerek Batı edebiyatı akımlarının vesile olduğu öznel veya gerçekçi eğilimlerle tasvir ettikleri manzaralar değerlendirilecektir.

This study, aims to show the role of Servet-i Funun literature in the perception of landscape in Turkish poetry through the poems of Tevfik Fikret and Cenab Şahabeddin. Granting the fact that natural portraying started to broadly take place in Turkish poem since second generation of the Tanzimat Period with Abdülhak Hamid Tarhan and Recaizade Mahmud Ekrem being prominent figures, a landscape perception with a unity determined with boundaries that can fit within the field of view, was not aimed in that portraits. That kind of landscape perception started to occur in poems by the pens of poets of Servet-i Funun period, when Parnassianism was learned and art of painting attracted great attention. Distinctive features about the perception of the landscape, manifested through the relationship of western painting and poetry with the landscape. In the study, the Western literary movements, which determine the approach of Western painting and poetry which makes it possible to reflect the perception of the landscape with perspective, will be emphasized in this relationship, and its effects on Turkish painting and Turkish poetry. Then, after mentioning the interest to landscape of Tevfik Fikret and Cenab Şahabeddin's poetry understanding, the scenes they depict with both perspective information and subjective or realistic tendencies that inherited through Western literature movements will be evaluated.