Türkiye’de Kamusal Sosyal Hizmetin Temelleri: Sosyal Hizmet Enstitüsü, Sosyal Hizmet Akademisi, Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü

Abstract

Türkiye’de sosyal hizmetlerin devlet eliyle yürütülmesi ve bu görevin yerine getirilmesi için gerekli örgütsel yapılanmaların oluşturulması 1950’li ve 1960’lı yıllara rastlamaktadır. İmparatorluk bakiyesi uygulamalar ile yerel yönetimler eliyle yürütülen sosyal hizmet uygulamalarının dışında, Türkiye’de sosyal hizmetlerin çağdaş devlet anlayışıyla yürütülmesi dönemin toplumsal ve siyasi gelişimlerinin etkisiyle şekillenmiştir. Dünyada özellikle 1. ve 2. Dünya savaşının Batılı ülke toplumlarında meydana getirdiği sosyo-ekonomik düzeydeki olumsuzluklar, İngiltere, Almanya ve A.B.D. gibi ülkelerde sosyal güvenlik tedbirlerinin alınmasını ve uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinin yapılmasını elzem kılmıştır. Dünyada ortaya çıkan demokratikleşme, sosyal devlet ve sosyal refah söylemlerinin Türkiye’ye yansıması, 1946 yılında çok partili hayata geçişi sağlamış ve ülkenin içinde bulunduğu durum itibariyle 1950’li yıllarda, sosyal hizmetler alanında gerekli adımların, siyasi irade tarafından, atılmasını sağlamıştır. Yurt genelinde örgütlenmemiş ve sivil insiyatifler tarafından yürütülen bir takım cemiyet, dernek ve vakıf gibi örgütlenmelerin ülkedeki, gerek yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundaki ve gerekse de 1950-1960 dönemindeki, yoksulluğun ortadan kaldırılmasında yetersiz kalması, örgütlü, sürdürülebilir, hak temelli, objektif kriterlere dayanan, eğitimli personeller aracılığıyla yürütülen sosyal hizmet uygulamalarının gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada çağın gereklerine uygun sosyal hizmet uygulamalarının örgütsel, eğitsel, mesleki ve bilimsel temele dayanması gerektiği belirtilmektedir. Belirtilen bağlamda Türkiye’de sosyal hizmet örgütlenmesinin temelinde yatan yasal, örgütsel çerçeve, Sosyal Hizmetler Enstitüsü, Sosyal Hizmetler Akademisi ve Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü’nün kuruluşu, misyonu ve görevleri, dönemin toplumsal koşulları, göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir.