Türkiye'de Para ve Bankacılık Krizlerinin İlişkisi: Markov Rejim Değişim Modeli

Abstract

Finansal krizler ülkeleri olumsuz bir şekilde etkisi altına alması sebebiyle iktisat literatüründe önemli bir yere sahiptir. İlkeleri olumsuz şekilde etkilemesinin yanı sıra diğer ülkelere yayılarak bölgesel ve/veya küresel bir nitelik kazanabilmektedir. Dolayısıyla krizlerin kendisi ve getirdiği olumsuz sonuçlar, bu alanda araştırmalar yapılmasını zorunlu hale getirmiştir denilebilir. Finansal krizler bilindiği üzere, temel olarak para, bankacılık ve borç krizleri olarak ortaya çıkmaktadır. Türkiye ekonomisi de bu tür finansal krizler yaşamıştır. Bu çalışmanın temel amacı ise Türkiye’de para ve bankacılık krizleri etkileşimini göstermek ve ikiz krizlerin var olup olmadığını göstermektir. Bu bağlamda para ve bankacılık krizlerinin ilişkisini analiz etmek için Spekülatif Baskı Endeksi (ISP) ile Bankacılık Sektörü Kırılganlık Endeksi (IFF) kullanılmaktadır. Söz konusu ilişki analiz edilirken kriz endekslerinin sürekli zamanda kullanılmasına izin veren MSVAR modeli kullanılmaktadır. Çalışmada değişkenlerin ilk olarak ADF ve PP birim kök testleri ile durağanlıkları test edildikten sonra bahsedilen ilişkinin nedenselliği Hacker ve Hatemi-J (2006) nedensellik testi ve Balcilar, Ozdemir ve Arslanturk (2010) Boostrap Kayan Pencereler Nedensellik Testi ile analiz edilmektedir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar Türkiye ekonomisi için ikiz kriz hipotezini desteklemektedir ve Spekülatif Baskı Endeksi ile Bankacılık Sektörü Kırılganlık Endeksi arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğunu göstermektedir

Financial crises have an important place in the economics literature as they negatively affect countries. In addition to affecting countries adversely, it can spread to other countries and become a regional and / or global crisis. Therefore, the crisis itself and its negative consequences have made it necessary to conduct research in this field. As is known, financial crises mainly emerge as currency, banking and debt crises. Turkey's economy has also experienced several financial crises. The main objective of this study is to investigate the interaction of currency and banking crises in Turkey and testing for the presence of twin crises. In this context, the Speculative Pressure Index (ISP) and the Banking Sector Fragility Index (IFF) are used to analyze the relationship between currency and banking crises. In analyzing the relationship, MS-VAR model, which allows the use of crisis indices in continuous time, is used. In this study, after the stationarity of the variables were tested with ADF and PP unit root tests, the causality relationship between the variables was analyzed by Hacker and Hatemi-J (2006) causality test and Balcilar, Ozdemir and Arslanturk (2010) Boostrap Rolling Windows Causality Test. According to the econometric results, there is a bidirectional causality relationship between the Speculative Pressure Index and the Banking Sector Fragility Index. Therefore, it is concluded that the twin crises hypothesis is valid for Turkey