Tam Maliyet Ve Normal Maliyet Yöntemlerinin Ufrs (Tfrs) Ve Bobi Frs’deki Düzenlemeler Çerçevesinde İncelenmesi

Abstract

Tam maliyet yöntemi güvenilir bir ölçümleme aracı olarak kabul edilmesi nedeniyle uzun yıllar boyunca birçok işletme tarafından kullanılmıştır. Bununla birlikte, maliyet ölçümlemesinde yöntemin eksik yanları zaman içerisinde tespit edilmiş ve alternatif yöntemler geliştirilmiştir. Günümüzde Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) setinde ve bu setin Türkçe tercümesi olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) setinde maliyet ölçümlemesinin tam maliyet yöntemi yerine normal maliyet yöntemine göre yapılması gerektiği yönünde açıklamalara yer verilmektedir. Buna ek olarak, bağımsız denetime tabi olmakla birlikte TFRS setini uygulamayan işletmeler için hazırlanan BOBİ FRS setinde de normal maliyet yöntemine göre ölçümlemenin önerildiği görülmektedir. TFRS ve BOBİ FRS’de her ne kadar maliyet ölçümleme sistemi açısından normal maliyet yöntemi öneriliyor olsa da, normal maliyet yönteminin kullanılması durumunda maliyet kayıt sisteminin nasıl olması gerektiği konusunda her iki standart setinde de tatmin edici açıklamalar yer almamaktadır. Bu çalışmada, öncelikli olarak tam ve normal maliyet yöntemlerinin özellikleri vurgulanmış ve karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca normal maliyet yönteminin nasıl bir maliyet kayıt sistemine sahip olması gerektiği TFRS ve BOBİ FRS’deki düzenlemeler çerçevesinde tartışılmıştır.

The full cost method has been used by many businesses for many years because it is regarded as a reliable measurement tool. However, the weaknesses of the method have been identified in the cost measurement and alternative methods have been developed over the years. Today, in the International Financial Reporting Standards (IFRS) set and in the Turkish Financial Reporting Standards (TFRS) set which is the Turkish translation of IFRS, it is explained that the cost measurement should be done according to the normal cost method instead of the full cost method. In addition, normal cost method is also suggested for cost measurement in BOBİ FRS set which is prepared for the enterprises that are subject to independent audit and don’t apply TFRS. Even though the normal cost method is suggested for the cost measurement in TFRS and BOBİ FRS sets, there is not a satisfactory explanation in both standard sets about how cost recording system should be used if normal cost method is preferred. In this study, firstly, the characteristics of full and normal cost methods are emphasized and compared. Besides, how the normal cost method should have a cost recording system is discussed in the framework of TFRS and BOBİ FRS regulations.